Бу ҳақда EurasiaPluse ахборот агентлиги хабар берди.
Россиялик ҳарбийларнинг ихтиёрий равишда асирга тушишига кўмаклашувчи Украинанинг «Яшашни истайман» лойиҳаси Россия Қуролли кучлари билан шартнома тузган ва Украинага қарши жанговар ҳаракатларда қатнашган 1110 нафар Ўзбекистон фуқароси рўйхатини эълон қилди.
Таъкидланишича, бу тўлиқ рўйхат эмас. Россия фуқаролигига эга бўлган ўзбекистонликларни ҳисобга олганда, урушга жалб қилинган ўзбекистонликларнинг умумий сони бир неча мингга етиши мумкин.
Эълон қилинган рўйхатда камида 109 киши ҳалок бўлган. Улардан энг кичиги ҳали 21 ёшга тўлмаган, энг каттаси эса 62 ёшда эди. Ёлланма аскарлардан бири шартнома имзоланганининг саккизинчи кунида ҳалок бўлган.
«Аниқлик киритамиз — бу ҳарбий асирлар рўйхати эмас. Бу Россия томонида Украинага қарши жанг қилаётган ёки жанг қилган Ўзбекистон фуқаролари рўйхати», — дейилади лойиҳа хабарида.
Муаллифларнинг таъкидлашича, ўзбекистонликлар кўпинча Россия армияси билан «депортация таҳдиди ва босими остида» шартномалар имзолайди.
Лойиҳада Ўзбекистон ҳукумати мамлакат фуқароларини Россия армияси сафига ёллаш амалиётига эътибор қаратишга чақирилган ва бунга чек қўйишда ёрдам берилишига умид билдирилган.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон Бош прокуратураси ва Адлия вазирлиги ўзбекистонликлар учун учинчи давлатлар ҳудудида ва улар томонида ҳарбий ҳаракатларда иштирок этиш жиноий жавобгарликка тортилиши ҳақида бир неча бор огоҳлантирган. Ўзбекистон Жиноят кодексининг 154-моддасига кўра, ёлланиш, яъни низолашаётган давлатнинг фуқароси ёки ҳарбий хизматчиси ҳисобланмаган ёхуд назорат қилиниб турган низолашаётган давлат ҳудудида доимий яшамайдиган ёки ҳеч қандай давлат томонидан қуролли кучлар таркибида расмий топшириқни бажариш ваколати берилмаган шахснинг моддий манфаатдорлик ёки бошқа бирон шахсий манфаатни кўзлаб, ўзга давлат ҳудудида ёки унинг тарафини олиб қуролли тўқнашувда ёхуд ҳарбий ҳаракатларда қатнашиш учун ёлланиши 5 йилдан 10 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Жиноят кодексининг 154−1-моддасига кўра, Ўзбекистон фуқаросининг чет давлатларнинг ҳарбий хизматига, хавфсизлик, полиция, ҳарбий адлия органлари ёки шунга ўхшаш бошқа органларига хизматга кириши базавий ҳисоблаш миқдорининг 300 бараваригача (112,5 млн сўм) миқдорда жарима ёки 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари, хизматга ёлланиши эса 5 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
2023 йилдан бошлаб Ўзбекистон судлари бундай ишлар бўйича бир қатор қарорлар қабул қилди. Бироқ сўнгги бир йил ичида ёлланиш учун ҳукмлар нисбатан енгилроқ чиқарилмоқда. 2023 йил октябрь ойида 2014−2015 йилларда ўзини мустақил деб эълон қилган ДХР томонида Украинада жанг қилган, Тошкент вилоятида яшаган фуқаро беш йилга озодликдан маҳрум этилган бўлса, 2025 йил январь ойида апелляция инстанцияси ДХРда жанг қилган фуқаро учун олти йиллик асл қамоқ жазосини шартли жазога алмаштирган.
2024 йил ноябрь ойида Украинадаги жанговар ҳаракатларда Россия томонида иштирок этгани учун медаль ва Россия фуқаролиги билан тақдирланган 22 ёшли ўзбекистонлик ҳам беш йиллик қамоқ жазоси ўрнига шартли қамоқ жазосини олди.
2024 йил декабрь ойида Ўзбекистон суди 39 ёшли эркакни Украинадаги урушда Россия томонида иштирок этгани учун 4 йилу 2 ойга озодликни чеклаш жазосига ҳукм қилганди. Судланувчининг таъкидлашича, у жанговар ҳаракатлар давомида 10 дан ортиқ украиналик аскарни ўлдирган.
Фото: gazeta.uz сайтидан олинди