Қозоғистонда никоҳга мажбурлаганлик учун 7 йилгача қамоқ жазоси жорий этишмоқчи

Қозоғистонда никоҳга мажбурлаганлик учун жиноий жавобгарлик жорий этиш режалаштирилмоқда. Бу ҳақда Олий Мажлис депутати Мурат Абенов маълум қилди, деб хабар бермоқда Tengrinews.kz.

Депутат Абеновнинг сўзларига кўра, сўнгги уч йил ичида Қозоғистонда турмуш қуришга мажбурланганлардан 214 та шикоят келиб тушган. Улардан фақат 10 таси судгача етиб борган. Юзлаб жиноий ишлар шунчаки ёпилиб кетган.

«Қиз ўзининг ўғирлаб кетилганини, машинадан сакраб тушганини ва унга куч ишлатилганини исботлашга ҳаракат қилса-да, ҳеч нарсага эришиб бўлмади», — дейди Абенов.

Парламент аъзолари тез орада Мажилисда кўриб чиқиладиган тузатишларни ишлаб чиқади. Уларнинг тахминича, Қозоғистонда «келин ўғирлаш» учун жазо пайдо бўлади. Буни расман «никоҳга мажбурлаш» деб аташади.

«Биз тузатишни тўғри номладик ва барча ҳолатларни кўриб чиқмоқдамиз. Тафсилотлар аниқлаштирилмоқда, аммо у ерда жиддий жарима бўлади. Маъмурий жавобгарлик бор, 18 ёшгача бўлган қиз ёки куч ишлатилган ёки бир гуруҳ шахслар томонидан содир этилган жиддий ҳолатлар учун эса жиддийроқ жавобгарлик, ҳатто жиноий жавобгарлик — 5−7 йилгача озодликдан маҳрум қилиш бўлади», — деди депутат.

Унинг сўзларига кўра, меъёр жорий йил охиригача ишлаб чиқилиши мумкин.

Февраль ойида Мурат Абенов келин ўғирлаганлик учун жиноий жавобгарлик жорий этиш ташаббуси билан чиққанини айтганди. Ўшанда гап 3−5 йилга озодликдан маҳрум қилиш ҳақида кетган.

2024 йил февраль ойида Қозоғистоннинг инсон ҳуқуқлари бўйича вакили Артур Ластаев Чимкентда шов-шувли тарзда келин ўғирлангани ҳақида хабар берган. Унинг сўзларига кўра, мажбурий никоҳга кирган қизлар кўпинча шериклари томонидан жинсий, жисмоний ва руҳий зўравонлик қурбонига айланади.

2025 йилнинг дастлабки уч ойида Қозоғистонда тахминан 22,5 минг никоҳ қайд этилган. Бу кўрсаткич ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 16 фоизга (ёки 4,3 мингта уюшмага) камайган.

Шу билан бирга, бу 2014 йил бошидан бери энг паст кўрсаткич, агар аномал даражани ҳисобга олмаганда, 2020 йилнинг иккинчи чорагида коронавирус чекловлари даврида 16,6 минг никоҳ тузилган эди. Айниқса, Олмаота (21 фоизга) ва Туркистон вилоятида (19 фоизга) никоҳлар сони камайган.